ΧΕΛΝΤΕΡΛΙΝ, ΠΟΙΗΜΑΤΑ

Ο ποιητής Φρίντριχ Χέλντερλιν (Friedrich Hölderlin, 1770-1843), υπήρξε παντού και πάντα ένας ξένος. Παρ’ ότι λάτρευε την πατρίδα του Γερμανία και τον πολιτισμό της, μια ευεργετική για την ποίησή του πνευματική οδοιπορία αλλότρια προς την εποχή του και προς τους σύγχρονούς του αισθητικούς κανόνες τον αποξένωνε από αυτή, στρέφοντας την ψυχή του στη φύση ως μητέρα και εράστρια, σε περασμένους καιρούς του τόπου του, και κυρίως στην αρχαία Ελλάδα. Έτσι, επίσης, αποξενώθηκε πολύ νωρίς από τους κυρίαρχους τότε συνθετικούς τρόπους. Η άρνηση των παραδεδεγμένων όρων και η περιπέτεια του νου τον οδήγησαν στην οικοδόμηση ενός αισθητικού σύμπαντος με το πέρασμα του χρόνου όλο πιο προσωπικού, όλο πιο δυσνόητου. Παρωθώντας την καμπύλωση του στοχασμού του έως την πλήρη λόξευση με στόχο την εκκάλυψη μιας μεταπολιτισμικής αλήθειας, και καταυγάζοντας μεθοδικά την έλλαμψη του ποιητικού λόγου έως τη δημιουργία μιας σχεδόν ανερμήνευτης σπείρας ιδεών και εικόνων, περιέπεσε εντέλει στην καθολική ξενητεία: στην απομάκρυνση της διάνοιάς του από τους λογικούς τρόπους των ανθρώπων· στην τρέλα.

Εδώ, μεταφράζουμε μερικά από τα νεανικά του ποιήματα καθώς και της περιόδου της τρέλας, από τα ώριμα το σημαίνον έργο του «Ψωμί και κρασί»,  το «Όταν ήμουν μικρός» που φανερώνει την παιδική ψυχή του όπως τη διαφύλαξε στην ωριμότητά του, καθώς και τις τρεις ανολοκλήρωτες εκδοχές του πολύ σημαντικού ποιήματός του «Ελλάδα», το οποίο επεξεργάστηκε κατά τα φαινόμενα λίγον καιρό πριν παραφρονήσει. Επίσης, μεταφράζουμε ένα από τα σπουδαιότερα ποιήματα της παγκόσμιας ποίησης των νεώτερων χρόνων, το έργο «Στο χαριτωμένο γαλανό», που το παρέδωσε ο ποιητής κατά την περίοδο της τρέλας του σε έναν έφηβο θαυμαστή του.

Επιχειρούμε μια ανάλυση πλευρών της χεντερλίνειας ποίησης – διεξοδικά του ατελούς έργου του «Ελλάδα».